Alen Kristić
Teopoetika iz naslova nove zbirke pesama franjevačkog teologa Alena Kristića („Agonije – teopoetika tjelesno političkog“, Sarajevo, 2018) je pevanje o Bogu, ali i samoizgradnja u dijalogu sa Bogom. I to u dijalogu koji ni u jednom trenutku ne previđa društveni, kulturni, istorijski, jezički, kao i telesni i politički kontekst u kom se – za nas kao vremenita bića i za kenotičko-ikonomijsko delatnog Boga hrišćanske objave – taj (agonički) dijalog odvija.
Kristić se u svojim pesmama obraća direktno Gospodu propitujući ga o njegovom odnosu prema sržnim pitanjima globalne društvene stvarnosti, prema kojima su se mnogi od onih koji se pozivaju na Njegov autoritet odredili sa pozicija ovozemaljske moći.
Za Kristića je neprihvatljiv koncept institucioanalizovane vere kao samo još jedne od instanci svetske moći, i koji podrazumeva podršku praksi društvenog isključivanja bilo kog pojedninca ili grupe, iz bilo kog razloga. Kada, u uvodnom citatu zbirke navodi pitanje iz Jevanđelja po Luki o tome „hoće li Sin Čovečiji, kad dođe, naći vere na zemlji“ (Lk, 18, 8), on se ne pita za brojnost nominalnih vernika i uticaj crkve na instance političkog odlučivanja, nego na stanje duha verujućih, istinsku veru koja se najpre ogleda u sposobnosti za istinsku ljubav prema bližnjima. Ljubav kao delatnu pažnju prema svakom ljudskom biću kao jedinstvenom i neponovljivom u istoriji sveta, i svih svetova koji postoje i koji će postojati.
Pesnik u svojim stihovima uporno, srčano i emotivno propituje Boga, verujuće, neverujuće, sebe samog, ne zadovoljavajući se frazama, jednostavnim i lakim odgovorima. apriornim ideološkim, etičkim ili spoznajnim konstrukcijama, spasavajući i sebe samog od ideoloških apriorizama koji navodnu transgresivnost postavljaju kao normu, a u cilju postizanja vrlo opipljivih političkih, geopolitičkih, (trans)ideoloških ili ekonomskih ciljeva.
Postavljajući pitanje o patrijarhatu, ekonomskom izrabljivanju ili odnosu prema osobama ovakve ili onakve seksualne orijentacije, on ne ostvaruje zadate ideološke agende, nego postavlja pitanje – šta nam je, ako smo zaista Hristovi, činiti u vremenu u kom živimo, ljudima sa kojima živimo, sa svom odgovornošću koje kao takvi nosimo, a koja nikako ne bi smela da bude izgovor za korišćenje batine, nego poziv na sleđenje onoga što nam je zapoveđeno, da ljubimo jedni druge. A na to smo obavezni u svakom vremenu i na svakom mestu, i sa bludnicima i sa carinicima, i sa neprijateljima. Ne stojeći pasivno pred silnicima, svojom nemoći ili paralisani zovom najavljivanih katastrofa.
Alen Kristić pita i pita se, peva i misli, nudeći nam ovu svu teopoetiku ne kao traktat nego kao poziv, izazov, uzdah koji se obraća svakom ljudskom srcu, koristeći moć umetnosti da pročišćava naš svim mogućim predrasudama i apriorizmima zamućen pogled na ljude kao neponovljive konkretnosti, od kojih je svako pojedinačno stvarnost veća od svih stvarnosti ovog sveta, od stvarnosti same.
Ovo je hrabra knjiga ne zato što provocira odavno poljuljane, pa i u našoj sredini, takozvane tradicionalne narative, nego zato što ulazi u dubine vere kao najdublje celovitosti svakog ljudskog bića, koju je našim nemoćnim sredstvima ovozemaljskog postojanja i opštenja teško izraziti drugačije nego u formama koje se ne odriču ambivalentnosti i konflikta, i koji nijednu normu ne pretpostavljaju iskustvu. Baš zbog svega toga, u ovim teopoetikama poezija pokazuje svoju snagu, i u našem vremenu, kad nam se često čini da je njena moć, kao i moć reči (logosa?) zauvek osporena.
